گزارشگران جوان در موزه‌ی صلح تهران

پروژه‌ی جدید «گزارشگران جوان» موزه‌ی صلح تهران باعث شده تا نوجوانان شهر سؤال‌هایی درباره‌ی جنگ و سلاح‌های شیمیایی بپرسند و راجع به صلح بنویسند.

در حالی که دانش‌آموزان، سه ماه تعطیلات تابستانی خود را سپری می‌کنند، خیلی از والدین در حال تلاش برای پیدا کردن راه‌هایی به‌منظور سرگرم کردن فرزندانشان هستند. شاید بتوان بخشی از جواب را در بین گروهی از نوجوانان هشت مدرسه‌ دولتی تهران یافت. در آغاز تعطیلات تابستان، موزه‌ی صلح تهران، همراه تعدادی از معلمان مدارس منطقه، پروژه‌ای آزمایشی را به نام «گزارشگران جوان» آغاز کردند. هدف اصلی این پروژه تشویق نسل جوان ایران برای آشنایی با تاریخشان از طریق مصاحبه با کهنه‌سربازانی است که در جنگ تحمیلی ایران و عراق ( 67 – 59 ) خدمت کرده‌اند و بعضی‌هایشان قربانی سلاح‌های شیمیایی هستند.

گروه گزارشگران جوان در موزه‌ی صلح تهران، ایستاده (از چپ): خانم سعیدیان، خانم گیلانی، علی، آریان، علی خاطری، خانم رشید (مادر ساغر)، خانم بابایی، نشسته (از چپ): محمد مهدی، خانم پوینده، ساغر، زهرا، یاس.

خانم کونیکو یامامورا (بابایی)، سرپرست «پروژه‌ی تبادل فرهنگی ایران- ژاپن» در موزه، بر اساس ایده‌ مشابهی که در «موزه یادبود صلح هیروشیما» دیده بود ایده‌ی برنامه‌ای برای جوانان‌ترها را مطرح کرد. خانم بابایی می‌گویند: « اگر افراد مسن فقط درباره‌ داستان‌ها و تجربیات خود صحبت کنند، جوابی به سؤال‌های نسل جوان داده نخواهد شد. آنها هم سؤال‌هایی دارند. ما با آموزش درباره‌ی عواقب جنگ به جوانان کمک خواهیم کرد که درباره‌ صلح بدانند»

با آموزش عواقب جنگ به جوانان می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا درباره‌ی صلح بیشتر بدانند.

 در نتیجه‌ی این همکاری، گروهی از دانش‌آموزان فعالانه درگیر کارهای موزه صلح تهران شدند و با جامعه‌ی گسترده‌تر دوستان موزه همکاری می‌کنند. غلبه بر تصورات کلیشه‌ای درباره‌ جانبازان و رزمندگان این جنگ اولین قدم در «نشان دادن جنبه‌های غیرانسانی» این جنگ خشن و « تحمیلی» است. .

 
محمد مهدی، یکی از این دانش‌آموزان می‌گوید: « قبل از آمدن به این موزه، همیشه فکر می‌کردم که جانبازان خیلی مذهبی - خشک – و غمگین هستند. من با دیدن فیلم‌ها و چیزهایی که بزرگ‌ترها می‌گفتند این ذهنیت را پیدا کرده بودم. اما وقتی که با جانبازان آشنا شدم، دیدم که رفتار آن‌ها واقعاً دوستانه است و مانند مردم عادی می‌خندند و جوک تعریف می‌کنند. من این داستان را برای خانواده‌ خودم تعریف کردم.»

دانش‌‌آموزان جوان وقت خود را به‌صورت داوطلبانه در موزه می‌گذرانند و با جانبازان درباره استفاده از سلاح‌ شیمیایی در زمان جنگ دیدار و گفتگو می‌کنند. آن‌ها اطلاعات بیشتری درباره‌ی عوارض این سلاح‌های بر سلامت بدن و خطرات سلاح‌های شیمیایی می‌آموزند. آن‌ها جان‌فشانی این جانبازان را برای ایجاد فرهنگ مثبت صلح به همه گزارش می‌دهند.

آریان می‌گوید: «بعد از اینکه از موزه بازدید کردم و راهنماها را دیدم، فکر می‌کنم واقعاً فهمیدم که اثرات سلاح‌های شیمیایی چیست و اینکه چرا این سلاح‌ها باید منع شوند. واقعاً احساس می‌کنم که استفاده از این سلاح‌ها باید جرم محسوب شود.»

این پروژه برای جانبازان شیمیایی هم خیلی جذاب و هیجان‌انگیز است زیرا ارتباط آن‌ها را با جوان‌های امروز مستحکم‌تر می‌کند.

حسن حسن سعدی، رزمنده‌ای که قربانی حملات شیمیایی نزدیک شهر فاو در سال 1365 شده است، اکنون راهنمای داوطلب در موزه‌ و فعال مشتاق صلح است. حسن می‌گوید: «می‌دانید، جوانان از ما سؤال‌های واقعاً سختی می‌پرسند؛ چیزهایی که واقعاً قبلاً راجع به‌شان فکر نکرده‌ایم. اما ما به نظرات آن‌ها احترام می‌گذاریم و باید چیزهایی را که برایشان مهم است و دوست دارند بدانند در نظر بگیریم.»

همه‌ی دانش‌آموزان معتقدند که با بودن در موزه تصورشان از جنگ و رزمندگان کاملاً تغییر کرده است و چهره‌های مشتاقشان، عزم‌شان را برای به اشتراک گذاشتن صلح نشان می‌دهد.

یاس می‌گوید: «بعد از اولین باری که به موزه آمدم، همه چیز را برای پدر و مادرم تعریف کردم. ما درباره‌ جنگ و اینکه اولین قدم در رسیدن به صلح، عدم جنگ است صحبت کردیم.»

گزارشگران جوان و جانبازان شیمیایی در کنار در ورودی موزه صلح تهران.

دانش‌آموزان در کنار یادگیری اینکه چطور راهنمای داوطلب باشند، ویدئوهایی درباره‌ی موزه درست کرده‌اند و در نظر دارند بروشورهای اطلاعاتی به‌خصوص برای مخاطبان جوان بنویسند. دانش‌آموزان در کنار روش یادگیری «آموزش با عمل»، مسابقات تکمیلی برای بازدیدکنندگان جوان برای آموزش درباره‌ صلح انجام می‌دهند.

علی خاطری 16 ساله می‌گوید: «هنگامی‌که وقتتان را در موزه‌ی صلح می‌گذرانید، کم‌کم از جنگ بدتان می‌آید. یاد می‌گیرید که آدم‌های اینجا – آن‌هایی که در واقع با جنگ زندگی کرده‌اند – بیشتر به مفهوم صلح علاقه دارند تا جنگ.»

گزارشگران جوان گروه مشتاقی از جوانان‌اند که علاقه‌مند به همکاری و به اشتراک گذاشتن ایده‌هایشان درباره‌ی صلح با دیگران هستند. هر چند که این پروژه قدم‌های اول خود را برمی‌دارد، ثابت کرده است که در بالا بردن سطح آگاهی و مقابله با سلاح‌های کشتارجمعی و گوش دادن به صداهای جوان موافق با صلح، موفق است.